Historia akwarystyki. Skąd przypłynęła do nas pierwsza rybka?

W którym momencie w dziejach ludzkości człowiek popatrzył na rybkę jak na istotę, która mogłaby pomóc w udekorowaniu wnętrz i nadawaniu im klimatu, a nie jak na obiekt do zjedzenia? Jeśli mielibyśmy prześledzić historię pielęgnowania ryb w sztucznych zbiornikach odbylibyśmy długą drogę do krajów starożytnych. Jednak ich hodowanie w stawach w starożytnych Mezopotamii, Egipcie i Rzymie nie miało nic wspólnego z prezentacją ich walorów estetycznych, a chodziło jednie o świeży pokarm.

Akwarystyka narodziła się 1500 lat temu, kiedy to Chińczycy docenili wygląd karasia srebrzystego odmiany złocistej. Tak rozpoczął się proces poszukiwania ładnych gatunków. Zostały one odłowione i wpuszczone do ogrodowych stawów. Tak rozpoczęła się selekcja, która doprowadziła do wyhodowania pierwszej złotej rybki.

Choć mieszkańcy Chin nie mieli wątpliwości, co do odprężających właściwości, które funduje podglądanie życia rybek, dopiero 600 lat temu wpadli na pomysł, by zawartość stawów przenieść do domowego zacisza. Od tego momentu można mówić o akwarystyce rozumianej jako pielęgnowanie ryb w sztucznych zbiornikach znajdujących się w domach.

Historia akwarystyki w Europie

Moda na hodowanie rybek rozprzestrzeniła się do sąsiednich krajów, a zainteresowanie bogatych mieszkańców było tak duże, że w 1500 roku w Japonii powstał prototyp dzisiejszego sklepu akwarystycznego. Sprzedawano w nim porcelanowe wazy służące do hodowania rybek w domu.
Rybki szybko przypłynęły z Dalekiego Wschodu do Europy. Pierwsze akwaria pojawiły się na Starym Kontynencie w XVII wieku i cieszyły się sporym zainteresowaniem ze strony społeczeństwa, choć na ich kupienie pozwolić mogli sobie tylko najzamożniejsi. Jednak Europejczycy szybko nauczyli się rozmnażać rybki w warunkach stawowych, co sprawiło, że stały się one znacznie tańsze i łatwiej dostępne.

A jaka była droga rybek do europejskich akwariów? W XVII wieku pojawiły się o niej pierwsze wzmianki. W tym czasie Leonard Baldner, rybak ze Strasburga, hodował rybki w wielkich słojach z czerwonym piaskiem. Z kolei w 1774 roku zoolog z Genewy zbudował dla nich prototyp dzisiejszego akwarium (miało ono kształt prostopadłościanu). Jednak ich próby nie należały do udanych. Pozbawione wsparcia technicznego i odpowiedniego pokarmu rybki bardziej męczyły się w pierwszych akwariach niż spokojnie w nich egzystowały. Rewolucja w akwarystyce nadeszła w 1830 roku, kiedy Charles des Moulins zaczął natleniać wodę w akwariach. Z czasem jego wnętrze zaczęło odzwierciedlać naturalne środowisko ryb.

Społeczeństwo wykazywało coraz większe zainteresowanie akwarystyką. Prócz oficjalnego wprowadzenia terminu „akwarium” do słownika, które nastąpiło w 1855 roku, pojawił się i popyt na specjalistyczną wiedzę, która spowodowała powstanie pierwszych tytułów z branży literatury akwarystycznej. Zaczęły pojawiać się także pierwsze akwaria publiczne, gdzie można było śledzić podwodne życie rybek. Pierwszy tego typu obiekt pojawił się w Regent’s Park w Londynie.

Kolejna ważna data w akwarystyce przypada na lipiec 1869 roku, kiedy to do Paryża przypłynął francuski okręt z cenną przesyłką z Chin. W beczce zostały sprowadzone wielkopłetwy wspaniałe, czyli bajecznie kolorowe rybki. Choć nie wszystkie przeżyły transport, zostało ich tyle, by je rozmnożyć i sprzedawać po cenie złota. Tak rybki akwariowe rozprzestrzeniły się na całą Europę, a dzięki rosyjskim hodowcom trafiły i na ziemie polskie.

Dzisiaj akwarystykę można zaliczyć do cieszących się zainteresowaniem hobby. W Polsce akwaria stoją w około 600-800 tys. domów! Nie brakuje także sklepów z profesjonalnym zaopatrzeniem dla akwarystów oraz oczywiście pięknych i kolorowych mieszkańców zbiorników.